Jak mamy prowadzić w takich warunkach dalszą produkcję, jak wypełnić plan i zaspokoić wymagania, czy ta wojna w ogóle ma sens i jest do wygrania?
Być może takie lub podobne myśli miał Albert Speer siedząc wtedy na schodach w grudniu 1944 po inspekcji huty zniszczonej alianckimi bombardowaniami.
Jako minister do spraw amunicji i uzbrojenia Rzeszy od 8 lutego 1942 Speer był odpowiedzialny za niemiecką produkcję wojenną, co w obliczu intensywnych nalotów alianckich w drugiej połowie wojny było zadaniem bardzo trudnym – po tym zdjęciu widzimy jak trudnym.
Na procesie norymberskim Albert Speer stwierdził, że: „Z produkcyjnego punktu widzenia wojna była przegrana wiosną 1944”.
Albert Speer rozpoczynał swoją karierę jako architekt. Do partii nazistowskiej wstąpił 1 marca 1931, numer legitymacji partyjnej 474 481. Pierwsze zlecenia projektowe od partii przyjął w 1932, a w 1934 został głównym architektem partii oraz III Rzeszy. W 1937 został mianowany przez Hitlera głównym inspektorem budowlanym Berlina, miał nadzorować przebudowę stolicy, która ostatecznie z powodu wojny nie doszła do skutku. W 1938 Hitler wyznaczył mu zadanie przebudowy Kancelarii Rzeszy, udało mu się to w krótkim czasie 9 miesięcy.
Speer popierał wybuch wojny, zdawał sobie jednak sprawę, że spowoduje to odłożenie jego planów architektonicznych. Wielka zmiana w jego życiu nastąpiła 8 lutego 1942, kiedy minister uzbrojenia Fritz Todt zginął w katastrofie lotniczej, a Hitler mianował Speera jego następcą.
W tym czasie niemiecka gospodarka w przeciwieństwie do brytyjskiej nie była w pełni przestawiona na tryb wojenny. Dobra konsumpcyjne były produkowane w prawie takiej samej ilości jak przed wojną, mały był udział kobiet w przemyśle, a fabryki pracowały tylko na jedną zmianę, ponadto ministerstwo finansów twierdziło, że nie ma warunków do zwiększenia produkcji uzbrojenia.
Speer stawił czoło trudnościom centralizując władzę nad gospodarką wojenną w swoich rękach. Człowiekiem odpowiedzialnym za siłę roboczą, pod wpływem Martinna Bormanna Hitler mianował wbrew Speerowi Fritza Sauckela. Wolą Speera było zwiększyć udział kobiet w produkcji i generalnie skupić się na lepszej organizacji niemieckiej siły roboczej. Sauckel jednak wbrew ministrowi nową siłę roboczą uzyskiwał ściągając robotników przymusowych.
W 1943 alianci wzmogli ofensywę bombową na Niemcy, nie przeszkodziło to jednak Speerowi zwiększyć mocy produkcyjnych. Produkcja czołgów w 1943 została podwojona, produkcja samolotów wzrosła o 80%, a czas budowy okrętów podwodnych skrócił się z roku do 2 miesięcy. Wskaźniki rosły do drugiej połowy 1944.
W marcu 1945 Hitler wydał „Nerobefehl” – Rozkaz Nerona, który nakazywał stosowanie taktyki spalonej ziemi na opuszczanych niemieckich i okupowanych terytoriach. Speer świadom od dawna, że wojna jest przegrana, sabotował wykonanie tego rozkazu. Minister uzbrojenia ostatni raz widział się z Hitlerem 22 kwietnia 1945, gdy wyznał mu, że nie wykonał wspomnianego rozkazu nie spotkały go jednak już za to żadne konsekwencje. W testamencie politycznym Hitlera nie był wymieniony w nowym niemieckim rządzie, jego miejsce miał objąć Karl-Otto Saur.
Speer został jednak ministrem w rządzie flensburskim pod przewodnictwem Karla Dönitza – ostatnim rządzie III Rzeszy. Został on rozwiązany przez aliantów dopiero 23 maja i wtedy Speer został aresztowany.
W Norymberdze był sądzony za udział w przestępstwach przeciw pokojowi, planowanie i prowadzenie wojny napastniczej, zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości. Uznano go winnym dwóch ostatnich zarzutów i 1 października 1946 skazano na 20 lat więzienia (3 z 8 sędziów żądało kary śmierci-ostateczny wyrok był kompromisem).
Większość kary odbył w więzieniu Spandau w Berlinie Zachodnim.
Na procesie i później Speer nie uchylał się w ogólności od odpowiedzialności, twierdził jednak, że nie wiedział nic o zagładzie Żydów w obozach, wydaje się to jednak niemożliwe. Jako nadzorujący przebudowę Berlina był też odpowiedzialny za wysiedlenie stamtąd 75 tysięcy Żydów. Zdawał również sobie na pewno sprawę jak traktowani są czasem robotnicy przymusowi, gdyż wizytował miejsca ich pracy.
Z więzienia wyszedł w 1966, zmarł nagle, na wylew w 1981 roku podczas wizyty w Londynie.
Plan Germanii, nowej stolicy Tysiącletniej Rzeszy autorstwa Alberta Speera
